Blog

Chociaż lubię zimę, szczególnie tę z dużą ilością śniegu, to jednak na nadejście wiosny czekam z utęsknieniem. Każdego roku na przełomie marca i kwietnia ruszam gdzieś w Polskę w poszukiwaniu budzącej się do życia przyrody.

Takie obserwacje można prowadzić w Tykocinie, niewielkim miasteczku położonym pomiędzy dwoma parkami narodowymi – Narwiańskim i Biebrzańskim.

W Tykocinie historycznym

Chociaż mieszka tu zaledwie 2 tys. mieszkańców, to Tykocin jest miastem. Znam wioski, których populacja jest znacznie liczniejsza. Spacerując po Tykocinie miejskości raczej się nie wyczuwa. Chociaż w centrum znajduje się przestronny, trapezowaty rynek, to otaczające go parterowe domki bardziej kojarzą się z wiejskimi chatami niż z miejskimi kamienicami. Na ich tle wyróżnia się masywna sylwetka barokowej świątyni pod wezwaniem św.Trójcy. W naszym kraju nie brakuje kościołów barokowych, jednak tykociński jest wyjątkowy, niepodobny do żadnego innego. Pewnie dlatego tak często grał w filmach, między innymi w serii „U Pana Boga…”.

Przez Tykocin trzykrotnie przetoczyła się wielka historia. Miejscowość pokochał ostatni król z dynastii Jagiellonów Zygmunt August, który spędzał tutaj wiele czasu, a na zamku w Tykocinie ulokował skarbiec i arsenał Rzeczpospolitej oraz trzymał arrasy, którymi obecnie szczyci się Wawel.

Drugi raz Tykocin trafił na karty historii za sprawą Stefana Czarnieckiego, któremu nadano dobra tykocińskie w uznaniu zasług w walce ze Szwedami. Pomnik dzielnego hetmana stojący na rynku uznawany jest za drugi najstarszy pomnik poświęcony osobie świeckiej, po warszawskiej kolumnie Zygmunta.

Tykocin został też wybrany przez króla Augusta II Mocnego na miejsce ustanowienia najwyższego polskiego odznaczenia państwowego – orderu orła białego. Pomnik upamiętniający to wydarzenie z 1705 r. znajduje się trochę na uboczu i urodą nie zachwyca.

Na drugim brzegu Narwi trudno nie dostrzec bryły zamku. Nie jest to budowla oryginalna, resztki tykocińskiego zamku zostały zrównane z ziemią w XVIII w. Pierwsze nieudane próby odbudowy podjęto w latach 60. XX wieku. Ostatecznie dzieła dokonał białostocki biznesmen. Prace budowlane zaczęły się w 2002 r. i trwały 10 lat. Nie wiadomo na ile obecna warownia jest zgodna z oryginałem, nie zachowały się pełne plany architektoniczne. Zamek prezentuje się ładnie, chociaż, jak na zabytek historyczny, zbytnio pachnie świeżością. Obecnie mieści się w nim hotel, restauracja oraz sale konferencyjne. Obiekt udostępniony jest do zwiedzania. (więcej informacji na stronie zamku)

W Tykocinie żydowskim

Miasteczko było jednym z ważniejszych centrów żydowskich w Rzeczpospolitej. Przed 1939 r. prężnie działała tutaj druga co do wielkości gmina żydowska w Polsce. Wojna przyniosła jej kompletną zagładę. Na szczęście przetrwały zabytkowe budynki barokowej Synagogi Wielkiej (druga co do wielkości w Polsce) i domu talmudycznego. W synagodze mieści się Muzeum Kultury Żydowskiej, które koniecznie trzeba zobaczyć, a w podziemiach domu talmudycznego działa restauracja „Tejsza” serwująca dania kuchni żydowskiej. Smaczne i niedrogie. Na dawnym cmentarzu zachowało się zaledwie kilka potrzaskanych macew – smutny to widok…

Mało kto pamięta, że w 1717 r. w Tykocinie urodził się człowiek niezwykły, rabi Elimelech. Pierwszy i zarazem najsłynniejszy chasydzki cadyk, który mieszkał i nauczał w Leżajsku.

Królestwo bociana białego i sarmacka wioska

Bocianich gniazd w okolicach Tykocina nie brakuje, jednak największa ich ilość, ponad 30, mieści się wokół dawnego dworu w Pentowie. Bociany założyły gniazda na konarach starych drzew, słupach oraz budynkach. Specjalne wieże widokowe umożliwiają obserwację tych pięknych ptaków. W 2001 r. Pentowo uzyskało status europejskiej Bocianiej Wioski. W samym dworze można zarezerwować nocleg w przyzwoitej, nie drenującej portfela cenie.

Posiadacze bardziej wypchanych portfeli powinni zainteresować się położonymi kilka kilometrów dalej Kiermusami. Zbudowano tam osadę sarmacką na którą składają się: Dworek nad Łąkami, pięć dworskich czworaków, karczma Rzym, Jantarowy Kasztel oraz ostoja żubra. Całość pięknie położona na skraju lasu w rozlewiskach Narwi. Właściciele chwalą się, że poza Karczmą Rzym, nigdzie indziej nie ma dostępu do wifi. Świetne miejsce dla leczących się z uzależnień od internetu.

Narwiański Park Narodowy

Narew, główna rzeka Podlasia, przepięknie prezentuje się wczesną wiosną, gdy tworzy rozległe rozlewiska. Po raz pierwszy podziwiałem je znajdującego się w okolicach Łomży wzgórza Królowej Bony . Teraz chciałem zobaczyć „polską Amazonkę” w Narwiańskim Parku Narodowym.

Z Tykocina do centrum parku mieszczącego się w pałacu w Kurowie jest niedaleko, w sam raz na niezbyt forsowną wycieczkę rowerową. Zwiedzanie najlepiej zacząć od spaceru po otaczającym pałac parku oraz pomostach widokowych nad Narwią. Bezskutecznie usiłowałem nabyć bilet wstępu do parku. W końcu okazało się, że wczesną wiosną opłaty nie są pobierane.

Głównym celem naszej wycieczki rowerowej była kładka edukacyjna łącząca wsie Waniewo i Śliwno, częściowo poprowadzona na platformach pontonowych. Niestety, wysoki poziom wód uniemożliwiał przeprawienie się na drugi brzeg rzeki. Obecnie, do końca 2018 r. kładka będzie nieczynna z powodu remontu…

Biebrzański Park Narodowy

Z Tykocina planowaliśmy wybrać się rowerami do drugiego parku narodowego – Biebrzańskiego. Szykowała się dłuższa, bo ponad 60 kilometrowa wycieczka, ale niestety, jeden z rowerów odmówił posłuszeństwa i z żalem musieliśmy przesiąść się do samochodu.

Jeden dzień w największym polskim parku narodowym, to zdecydowanie za mało. Jednak, jeżeli nie ma innej alternatywy, to i tak warto pojechać, by nasycić oczy nigdzie indziej niespotykanymi widokami.

Miłośników fotografii przyrodniczej oraz Biebrzańskiego Parku Narodowego zapraszam na blog Wojtka, który nad Biebrzą spędza niemal każdą wolną chwilę.

Wizna

Zazwyczaj unikam tzw. miejsc patriotycznych. Zniechęca mnie królująca tam kiczowatość i zadęcie. Lecz od każdej reguły są wyjątki. Takim wyjątkiem jest położona w pobliżu Wizny Strękowa Góra. W 1939 r. polskie oddziały pod dowództwem kapitana Raginisa przez dwa dni powstrzymywały przeważające siły hitlerowskie. Obecnie na szczycie Strękowej Góry znajduje się skromne miejsce pamięci, spod którego roztacza się przepiękny widok na przepływającą w dole Narew.

Choroszcz

Wyjazd zakończyliśmy wizytą w Choroszczy, gdzie znajduje się letni pałac Branickich. Nie jest to popularne turystycznie miejsce, a szkoda, bo obiekt został starannie odnowiony. W środku mieści się muzeum, do którego nie wchodziliśmy, zadowalając się wyłącznie zewnętrznymi widokami.

Podsumowanie

Szczerze polecam wizytę w Tykocinie – zwiedzanie rynku, kościoła oraz synagogi, a także skosztowanie potraw żydowskich w restauracji Tejsza. Koniecznie trzeba zobaczyć Bocianią Wioskę w Pentowie, a potem wybrać się do Narwiańskiego Parku Narodowego.

Na Park Biebrzański trzeba przeznaczyć zdecydowanie więcej czasu niż jeden dzień, najlepiej poświęcić mu osobny wyjazd. Podczas włóczęgi po okolicy nie zapomnijcie o Strękowej Górze pod Wizną.