Blog

Początkowo nie zwróciłem na niego uwagi. Siedział w kącie sklepu i jadł loda. Przyszedłem po pierogi, u pani Małgosi można kupić jedne z najlepszych w mieście.

–  Jakie dzisiaj pakujemy?

–  Z mięsem i oczywiście ruskie

Na słowo ruskie człowiek z kąta sklepu drgnął i podszedł bliżej.

–  Wy gawaritie pa ruski? – zapytał nieśmiało

Zajęty przeliczaniem pieniędzy, odburknąłem coś na odczepnego. Nie chciałem się przyznawać, że po rosyjsku wprawdzie mówię, lecz bardzo słabo. Jednak mężczyzna był natarczywy, wyraźnie starał się nawiązać dialog. Przeszkadzał, zadawał zbyt bezpośrednie pytania, wydawał się dziwny. Nie miałem ochoty na rozmowę, lecz gdy zapytał o tani nocleg, poświęciłem mu trochę więcej uwagi. Wyszliśmy przed sklep, wskazałem drogę. Myślałem, że teraz sobie pójdzie, lecz on przede wszystkim pragnął z kimś porozmawiać.

Poszukiwanie grobu

Nazywał się Siergiej i przyjechał z Białorusi. Absolutnie nie wyglądał na swoje ponad 70 lat. Elegancki, zadbany, ani trochę nie przygarbiony. Postanowił odwiedzić Łódź, ponieważ kiedyś mieszkała tu jego ciotka, która zmarła przed 30 laty. Zamierzał pójść na jej grób, lecz okazało się, że już go nie ma. Nie miał pojęcia, że po 25 latach nieopłacone mogiły przechodzą na kogoś innego. Czekał więc na otwarcie kancelarii parafii prawosławnej, aby się dowiedzieć, gdzie ciotka została pochowana. Nawet jeżeli w grobie spoczywa ktoś obcy, on i tak w tym miejscu zapali świeczkę. A potem musi znaleźć nocleg, najlepiej w hostelu

–  Wiesz – tłumaczył – to musi być jakieś tanie miejsce, gdzie na jednej sali śpi sześć czy osiem osób…

Na nic droższego nie było stać emerytowanego profesora białoruskiego uniwersytetu. Opowiadał o sobie z otwartością charakterystyczną dla ludzi wschodu, nie zarażonych jeszcze dystansem i chłodem zachodnioeuropejskiej cywilizacji. Dowiedziałem się o nieudanym pierwszym małżeństwie i o drugim, znacznie szczęśliwszym związku. Ze smutkiem wspomniał o niemal głodowej emeryturze oraz dyktatorze, który rządzi jego krajem. Natychmiast się rozpogodził, gdy zapytałem skąd pochodzi. Okazało się, że z Nieświeża. Ucieszył się jeszcze bardziej, gdy powiedziałem, że byłem tam przed rokiem i bardzo mi się podobało. (Tu możesz przeczytać o wrażeniach z wyjazdu na Białoruś)

Rozmowa trwała nie więcej niż piętnaście minut. Absolutnie nie był to czas stracony. Podobna przygoda spotkała mnie dwa tygodnie wcześniej, gdy wybrałem się na spływ kajakowy po rzece Radomce.

Porozmawiaj ze mną, czyli zaproszenie na kawę

Rozbiliśmy namioty na pięknej plaży tuż przy rozsypującym się drewnianym moście. Po drugiej stronie rzeki rozłożyła się niewielka wieś, zaledwie kilka domków. Nikła nadzieja, że w pobliżu będzie można zrobić zakupy.

Staruszek, który właśnie prowadził konie z pastwiska do zagrody, potwierdził obawy. W najbliższej okolicy nie było żadnego sklepu, ale jeżeli potrzebujemy chleba, to on bochenek może nam odstąpić, akurat dzisiaj kupił jeden więcej. Podziękowaliśmy i poszliśmy na spacer, by rozprostować kości po całym dniu spędzonym w kajaku.

Staruszek pojawił się ponownie tuż przed zapadnięciem zmroku. Zapraszał do siebie na kawę. Chwila wahania – iść, czy nie iść, ale przecież obiecaliśmy. Niewielki domek, wyglądał schludnie, widać, że niedawno został wyremontowany.

–  Córka o wszystko zadbała – powiedział staruszek jednocześnie nalewając kawy do kubków

Córka, chociaż mieszkała kilkadziesiąt kilometrów dalej, dbała o wiekowego ojca, jak mogła najlepiej. Od dziecka miała silny charakter, żaden łobuz w szkole jej nie podskoczył. Czasami nauczyciele interweniowali u rodziców prosząc, aby jakoś wytłumaczyli dziewczynce, że nie trzeba tych biednych chłopaków aż tak mocno prać!

Syn był zupełnie inny, chociaż mieszkali w tej samej wsi, to nie rozmawiali ze sobą od przeszło 30 lat. Smutne. Spytaliśmy o konie. To była pasja życia, trzymał je odkąd pamiętał, nawet teraz w wieku 91 lat, gdy już na nic prawie nie miał sił. Do koni nie zniechęciły go nawet dwa poważne wypadki – w jednym stracił nerkę, w drugim zęby. Przed wyjściem daliśmy słowo, że wpadniemy jeszcze następnego dnia, zanim odpłyniemy.

Nie wiem, czy spełnilibyśmy obietnicę, lecz staruszek przyszedł na most. Miałem już spakowane bagaże, więc poszedłem do niego porozmawiać. Uraczył mnie historią o kajakarzu, który kilka lat temu pod tym właśnie mostem zaliczył spektakularną wywrotkę. Było zimno, więc przyszedł do chałupy wysuszyć ubranie. W tym czasie dwóch cwaniaków ze wsi usiłowało ukraść kajak. Jednak zanim wyciągnęli go z wody, zahaczyli o kamień i przedziurawili dno. Pechowy kajakarz wracał do Warszawy autobusem PKS. Dowiedziałem się też o młynach, których przed wojną nie brakowało na Radomce, a większość z nich należała do teścia staruszka. Człowiek miał głowę do interesów. Niestety, po wojnie wszystkie młyny rozsypały się ze starości. Okazało się, że mój rozmówca wiele podróżował, zwiedził niemal całą Polskę. Jeździł, póki wiek nie odebrał mu sił. Pożegnał się słowami:

–   Jak pan jeszcze kiedyś zawita w te okolice, to serdecznie zapraszam do siebie na kawę…, oczywiście, jeżeli ja jeszcze tu będę…

Długo patrzyłem, jak lekko zgarbiony, opierając się na lasce, wolnym krokiem zmierza w kierunku domu.

Jak niewiele trzeba, aby uszczęśliwić drugiego człowieka, wystarczy od czasu do czasu zwolnić, przystanąć i… zagadać. Więc porozmawiaj z ludźmi, oni tego bardzo potrzebują…