Blog

Pomagam ściągać kajaki z przyczepy. Zanim ostatni znajdzie się na ziemi, tuż obok parkuje kolejne auto dowożące ludzi i sprzęt na spływ.

– No tak, nie będziemy dzisiaj na rzece sami – myślę ze smutkiem, patrząc na wysypującą się z busa roześmianą gromadkę.

W przeciągu niezbyt długiego czasu, zanim zapakowaliśmy się wraz ze sprzętem do kajaków, nad brzeg nadciągnęły jeszcze dwa pojazdy transportujące spływowiczów.  Samotne wiosłowanie w towarzystwie jedynie rzeki i przyrody, jest w Polsce praktycznie niewykonalne.

Jednak nadal uważam, że kajaki, to najpiękniejszy sposób na wypoczynek. Dlatego postaram się podpowiedzieć ci, jak dobrze zorganizować pierwszy spływ kajakowy.

Co jest wyjątkowego w kajakach?

Przede wszystkim różnorodność. Krajobrazy za każdym meandrem rzeki potrafią zmieniać się diametralnie. Z poziomu kajaka dostrzegam widoki, których nie zobaczę stojąc na brzegu.

Wiosłowanie zapewnia pożądaną dawkę wysiłku fizycznego. W kajaku wożę cały niezbędny sprzęt i zapas żywności. Mogę zatrzymać się w miejscu, do którego od strony lądu niełatwo się dostać. Nocowanie pod namiotem zbliża z przyrodą. Wieczorami gotujemy na ogniu, a rano kąpiemy się w rzece. Jest trochę trapersko, trochę survivalowo.

Nie każdego cieszą tak prymitywne warunki. Większość woli mieć dach nad głową i czystą łazienkę. Z tym też nie ma problemu – organizatorzy wielu spływów gwarantują noclegi na kwaterach. Rano odwożą uczestników nad rzekę, by po południu zabrać ich do domu. Nie jest to moja bajka, ale każdy ma inne potrzeby…

Pierwszy spływ kajakowy – jak go zorganizować?

Najprościej ze znajomymi, którzy już pływali. Zapewne w swoim otoczeniu masz takich ludzi, przecież kajakarstwo w Polsce stało się niezwykle popularne!  A jeżeli naprawdę nie znasz nikogo, kto już pływał? Możesz zorganizować spływ na własną rękę, ale jest to dość ryzykowna opcja dla debiutanta. Każda rzeka jest niebezpieczna, dodatkowo brak umiejętności wiosłowania i sterowania kajakiem może być na tyle frustrujący, że zepsuje ci cały wypoczynek.

Dużo lepszym rozwiązaniem jest poszukanie w okolicy klubu kajakowego i wybranie się na jeden ze spływów zorganizowanych. Nie tylko nauczysz się manewrować kajakiem oraz poznasz prawidłową technikę wiosłowania, lecz także odpadnie ci konieczność załatwiania wielu spraw organizacyjnych. Kluby kajakowe działają przy oddziałach PTTK i nad większymi rzekami.

Na początek nie porywaj się na udział w spływie wielodniowym. Lepiej wybierz się na jeden, dwa dni, aby przekonać się, czy kajakarstwo naprawdę cię interesuje. Krótkich spływów organizuje się najwięcej, więc łatwo ci będzie do jakiegoś dołączyć.

Pierwszy spływ kajakowy – gdzie popłynąć?

Dla początkującego kajakarza najbardziej przyjaznym środowiskiem wodnym będzie niezbyt szeroka i niezbyt wąska rzeka, najlepiej taka, która od czasu do czasu przepływa przez niewielkie jeziorka. Bliskie ideału są rzeki Pomorza Zachodniego (Biebrza, Drawa, Wda, Piława), a na Mazurach Krutynia. Mieszkańcom centralnej Polski na pierwszy spływ rekomenduję Pilicę.

Nie przepadam za dużymi jeziorami, na których wiosłowanie staje się czynnością cokolwiek galerniczą, a silny wiatr oraz fale łatwo mogą wywrócić kajak. Również duże rzeki, takie jak Wisła czy Warta w dolnym odcinku, mogą być nudnawe. Dla mnie najciekawsze są niewielkie rzeczki, których w Polsce nie brakuje, ale debiutantom, ze względu na mnogość przeszkód w nurcie (tzw. zwałek), raczej ich nie polecam. Więcej o rzekach, na których najlepiej zapoczątkować przygodę z kajakarstwem, przeczytasz w osobnym artykule.

Pierwszy spływ kajakowy – skąd kajak?

Najlepiej z wypożyczalni. Tych w Polsce nie brakuje. Zdecydowana większość dysponuje porządnym sprzętem, a ceny nie są wygórowane. Dowiozą na miejsce startu, odbiorą z miejsca docelowego, zapewnią bezpieczny parking dla samochodu. W okresie wakacyjnym oraz w długie weekendy radzę rezerwować sprzęt z pewnym wyprzedzeniem (na peno nie krótszy, niż dziesięć dni).

Na cenę, którą musisz zapłacić wypożyczalni składają się – opłata dobowa za kajak oraz stawka za dowóz. Ta pierwsza przeważnie jest niska, ale druga może uderzyć solidnie po kieszeni, szczególnie gdy pożyczasz jeden, najwyżej dwa kajaki. W takich przypadkach szukaj wypożyczalni położonych blisko rzek. Najbardziej opłacalną opcją jest zaczynanie lub kończenie spływu tuż obok wypożyczalni.

Jaki kajak na pierwszy spływ kajakowy?

Jeżeli wybierasz się na spływ jednodniowy, rodzaj wypożyczonego kajaka nie ma znaczenia. W każdym zmieścisz ubranie na zmianę oraz trochę jedzenia. Inaczej jest ze spływami kilkudniowymi, gdy zamierzasz nocować pod namiotem. Wtedy może okazać się, że twój bagaż w żaden sposób nie mieści się do sprzętu pływającego. Lepiej wcześniej zasięgnąć informacji czy wypożyczalnia dysponuje różnymi typami kajaków i które z nich są najbardziej pakowne.

Najpopularniejsza jest dwuosobowa Vista firmy Perception. Pojemna i dość lekka. To drugie ma ogromne znaczenie, kiedy natkniesz się na przenoskę – tamę lub zwalone pnie i trzeba będzie taszczyć kajak lądem.

Co zabrać ze sobą na jeden dzień?

Na spływ jednodniowy dobrze jest zaopatrzyć się w chociaż jeden worek wodoszczelny. Współczesny sprzęt elektroniczny jest mało odporny na warunki atmosferyczne. Widziałem smartfony, które odmawiały posłuszeństwa z tego powodu, że ktoś się mocniej spocił! A wilgoć na kajaku jest zawsze. Może niespodziewanie spaść deszcz, możesz nachlapać do środka wiosłem, może spotkać cię wywrotka. Taki worek wodoszczelny najlepiej, gdzieś przywiązać, aby nie wypadł do wody, w czasie niespodziewanych manewrów, czy też wyciągania kajaka na brzeg. Najgorszym miejscem dla naszego smartfona jest kieszonka na piersi w koszuli. Niezapinana kieszonka.

Część wypożyczalni za niewielką dopłatą oferuje worki wodoszczelne. Ceny w sklepach też nie są zabójcze, w zależności od pojemności i firmy kosztują od 40 do 80 zł. Warto je kupić – sprawdzą się nie tylko na kajakach, ale także podczas wędrówek górskich czy rajdów rowerowych. Zawsze będziesz mieć pewność, że najcenniejsze rzeczy nie zamokną ci w trakcie ulewy.

Spływy kilkudniowe – co zabrać?

Jeżeli nocujemy na kwaterze, to praktycznie to samo, co na spływ jednodniowy – pieniądze, zapasowe ubranie, coś do kąpieli, coś do jedzenia i picia, kurtkę przeciwdeszczową, kamizelkę ratunkową oraz jakieś kosmetyki chroniące przed słońcem. Radzę nie zapominać o czapce, czy innym nakryciu głowy!

Inaczej sprawa wygląda, gdy biwakujemy pod namiotami. Wtedy trzeba spakować dużo więcej bagażu. Przede wszystkim należy pamiętać o:

Nocleg: Namiot, koniecznie z dobrym tropikiem. Fajnie, jak ma na tyle duży przedsionek, by móc w nim ugotować obiad, gdy pada deszcz. Z drugiej strony trzeba uważać na rozmiary, bo zbyt dużego namiotu nie upakujesz w kajaku. Noce w Polsce bywają bardzo zimne, więc lepiej zabrać za gruby, niż za cienki śpiwór. Oczywiście niezbędna jest karimata lub materac. Ja ze swojej strony polecam wszelkie maty samopompujące, ale koniecznie ze sprzętem naprawczym. Na szyszkach, igłach, patykach i niektórych ostrych trawach możemy zrobić dziurę, którą warto mieć czym zakleić. Jeżeli lubisz nocować pod namiotem i przymierzasz się do kupna, to przeczytaj artykuł – test trzech namiotów na kajak (niestety, oferta namiotów często się zmienia, więc nie zawsze kupisz to, co opisałem)

Biwak: Kuchenka gazowa. Najlepiej sprawdzają się nakręcane kartusze 250 gramowe. Na tydzień zabieram dwa dla dwóch osób przy założeniu, że nie tylko gotujemy wodę, ale podgrzewamy też obiady. Konieczna będzie również menażka, kubek, nóż, łyżeczka i oczywiście zapalniczki (więcej niż jedna!).

Ognisko: Jeżeli chcesz gotować na ognisku, to będziesz potrzebować odpowiedniego garnka, który się nie przepali. A także opakowania na ten garnek, aby osmolony dymem z ogniska nie ubrudził wszystkiego. Nie wszędzie znajdziesz kamienie, więc przydadzą się tzw. patenty – takie cósie, na których postawisz garnek na ogniu. My wozimy 3-4 solidne stalowe śledzie od starego namiotu.

Pakowanie: Konieczne będą zarówno małe, jak i większe worki wodoszczelne. Są kajaki do których można zapakować duże worki, a są takie, gdzie wszystko trzeba podzielić na małe woreczki. Jeżeli masz zwyczaj zabierania na każdy wyjazd połowy wyposażenia mieszkania, „bo się może przydać”, to przed spływem czeka cię ostra selekcja. Nawet najbardziej pakowne kajaki są mało pojemne i lepiej aby nad rzeką nie okazało się, że nie masz szans upchnąć wszystkich swoich klamotów. Ku przestrodze przeczytaj ten artykuł o pakowaniu kajaka.

Ludzie na rzece – uczestnicy spływu

Towarzystwo, z którym pływasz, może umilić ci pobyt lub kompletnie go zepsuć. Widziałem już załogi, które żarły się między sobą przez cały dzień na okrągło. Miły kolega, z którym tak fajnie rozmawiało się w kawiarni na mieście, nagle okazuje się marudą, któremu wszystko przeszkadza – rano rosa, w południe upał, a wieczorem komary. Jeżeli chcesz lepiej poznać swojego partnera/partnerkę, zabierz go/ją na kilkudniowy spływ. W ciągu tygodnia o swojej drugiej połówce dowiesz się więcej, niż przez rok „chodzenia”.

Ludzie spotykani na rzece

Kajakarstwo, które jest łatwe i przyjemne. Przyciąga więc ludzi, którzy nigdy nie powinni się pojawić na rzece. Wiele firm w ramach tak zwanej integracji wykupuje dla swoich pracowników spływ kajakowy w pakiecie z jazdą quadem i paintballem. Właściciele wypożyczalni zgodnie twierdzą, że taki klient najlepiej płaci, ale uczestnicy robią straszliwe bydło.

Na rzece najbardziej obawiam się spotkania z dwoma typami kajakarzy, o których już kiedyś pisałem – Lamami lub Łosiami. Lamy są spokojne i bojaźliwe. Zazwyczaj zupełnie nieprzygotowane nie tylko do pływania, ale do uprawiania jakiegokolwiek sportu, poza krótkimi spacerami. Nie mają bladego pojęcia, jak kierować kajakiem, płyną tyleż niezdarnie, co nieprzewidywalnie. Każda próba wyprzedzenia grozi kolizją, bo nie jesteś w stanie przewidzieć kolejnego manewru Lamy.

Znacznie gorsze są Łosie. Zwykle są to mężczyźni napakowani testosteronem. Nietrzeźwi już na starcie, w przerwach między wiosłowaniem wlewają w siebie kolejne porcje alkoholu. Płyną na wprost, taranując wszystko, co im się przed dziób kajaka nawinie. Oczywiście, jeżeli płyną dziobem do przodu. Stanowią zagrożenie dla wszystkiego co w wodzie i na brzegu. Zastanawia mnie logika Łosi – czy nie prościej nachlać się przed domem, w trakcie jakiejś imprezy przy grillu? Przecież to bezpieczniejsze (trudno się utopić) i mniej z tym zachodu – nie trzeba pożyczać kajaków, jechać nad jakąś rzekę, nie trzeba ponosić wysiłku związanego z wiosłowaniem. Po jaką cholerę pchać się w miejsce, którego i tak się nie będzie pamiętać?

Oczywiście nie tylko Łosie i Lamy pływają po polskich rzekach. Można spotkać ludzi sympatycznych, z którymi do rana będzie się dyskutować przy ognisku lub wspólnie zdzierać gardło śpiewając rzewne piosenki. Mam jednak wrażenie, że Łosie i Lamy stanowią większość, a może po prostu bardziej rzucają się w oczy?

Pomogły ci moje rady? Lubisz czytać moje teksty? Może chcesz zostać mecenasem Świata Hegemona? Możesz to zrobić w serwisie Patronite, lub po prostu postawić mi kawę, klikając zielony przycisk poniżej. Za każde wsparcie będę wdzięczny

Gdy marzysz o własnym kajaku…

Jeżeli załapiesz bakcyla kajakarstwa, to przychodzi taki moment, że zaczynasz marzyć o własnym sprzęcie. Zastanawiasz się, jaki kajak dla ciebie będzie najlepszy, a wybór jest ogromny.

Najpopularniejsze są kajaki powszechnie zwane „plastikami”. Wykonane z tworzywa sztucznego (polietylen), są mocne i teoretycznie niełatwo je zniszczyć. Teoretycznie, bo widziałem plastiki przeciekające z powodu wad konstrukcyjnych lub przedziurawione na niegroźnej z pozoru rzeczce.

Nie polecam kupowania kajaków dwuosobowych. Ciężkie, trudne w przechowywaniu (trzeba mieć dużo miejsca), a tak łatwo dostać je w wypożyczalni. Co innego, gdy chcesz pływać samotnie. Tak zwanych jedynek w wypożyczalniach jest niewiele lub nie ma wcale, więc zakup takiego sprzętu jest uzasadniony. Musisz jedynie dysponować garażem lub inną powierzchnią magazynową, gdzie przechowasz swój nabytek.

Zanim zdecydujesz się na zakup musisz mieć świadomość, że właściwie nie ma kajaków uniwersalnych. Jedne świetnie sprawdzają się na wąskich i krętych rzekach, inne na dużych akwenach wodnych. Są kajaki morskie i są kajaki górskie. Jedne modele są bardziej pakowne, do drugich praktycznie nic nie wciśniesz, za wyjątkiem własnej osoby. Dlatego najpierw określ swoje priorytety, a potem wybieraj kajak.

A co mają zrobić ludzie, którzy nie mają dostępu ani do garażu, ani do magazynu? Powinni zdecydować się na zakup kajaka składanego lub dmuchanego.

Niegdyś popularne składaki lata świetności mają za sobą. Jak sama nazwa wskazuje, w takim kajaku najpierw składa się stelaż (drewniany lub aluminiowy), potem naciąga na niego specjalną wodoodporną powłokę. Spakowany składak mieści się w dwóch workach, które nie tylko łatwo upchać gdzieś w mieszkaniu czy piwnicy, ale też bez problemu można zabrać nad rzekę nie dysponując własnym środkiem transportu. Niestety, są bardzo delikatne i łatwo uszkodzić je w trakcie spływu. Z drugiej strony, pływanie na składakach uczyło techniki manewrowania kajakiem i „czytania” rzeki. Nowe kajaki można jeszcze kupić, jednak są nie tylko bardzo drogie (ponad 5 tys. złotych), to na dodatek jedyny polski producent składaków, wypuszcza produkty o wątpliwej jakości.

Kajaki dmuchane (pneumatyczne) nie cieszą się wielką popularnością, chociaż ich zalety są niewątpliwe. Po złożeniu mieszczą się w jednym worku, więc zarówno przechowywanie, jak i transport są bardzo łatwe. Nadmuchanie wszystkich komór zajmuje nie więcej niż 10 minut. Odporność na uszkodzenie mają porównywalną z kajakami plastikowymi. Można nimi pokonywać trudne przeszkody bez obaw o uszkodzenie oraz skakać z niewielkich progów na rzece. Gorzej sprawdzają się na większych akwenach wodnych – są stosunkowo wolne i bardziej podatne na wywrotkę przy dużej fali. Dmuchane kajaki w naszym kraju sprzedają dwie firmy: Sevelor oraz czeski Gumotex. Ta druga konstrukcja wydaje się solidniejsza i bardziej pakowna.

Pierwszy spływ kajakowy – podsumowanie:

Planując pierwszy spływ kajakowy pamiętaj o:

Mam nadzieję, że nie tylko zachęciłem cię do pływania, ale też rozwiałem wiele wątpliwości. Starałem się odpowiedzieć na pytania, które zazwyczaj zadają ludzie po raz pierwszy wybierający się ze mną na spływ. Jeżeli nie wszystko wyjaśniłem, nie wahaj się zapytać. Na pewno odpowiem.