Blog

Wokół Łodzi, co ci szkodzi! Odcinek 1/24

Zdezorientowany przystaję w środku lasu. Wiem, że obiekt, którego szukam, powinien gdzieś tu być. Rozglądam się, bez rezultatu. Zbyt mało dokładna mapa na niewiele się zdaje. Chętnie bym kogoś zapytał o drogę, lecz szanse na spotkanie człowieka są niewielkie, a sarny i dzięcioły nie palą się do konwersacji. Muszę zdać się na intuicję – skręcić w tę ledwie widoczną ścieżynkę, czy też trzymać się głównej drogi? Wybieram pierwszą opcję i po kilkunastu krokach pomiędzy drzewami dostrzegam białe ściany wapiennego ostańca. Trafiłem! Czuję się niczym odkrywca, który w sercu dżungli odnalazł mityczną osadę…

Szczęście mi dopisało, lecz nie zawsze udaje się odnaleźć poszukiwane miejsca za pierwszym razem. Oznakowanie w terenie waha się od kiepskiego po beznadziejne. Brakuje przewodników i dobrych map, opisy w internecie zawierają tylko szczątkowe informacje. Samochodem nie łatwo dojechać. Na lokalnych drogach można uszkodzić zawieszenie, a korzystanie z nielicznych asfaltówek wiąże się z czasochłonnymi objazdami. Najlepszy środek transportu, to rower i własne nogi.

Jeżeli przywykłeś to wygód, to nie fatyguj się, bo będziesz rozczarowany. Jeżeli masz w sobie duszę odkrywcy, coś z Indiany Jonesa, to zapraszam cię do jednego z najpiękniejszych zakątków województwa łódzkiego, czyli na Jurę Wieluńską. A konkretnie na tereny…

Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Tylko nieliczni wiedzą, że Jura Polska nie kończy się na Częstochowie, lecz sięga aż pod Wieluń. Niewiele tutaj skał, nie spotyka się też zamków, lecz krajobrazy mają w sobie wiele uroku. Gdy pod koniec lat 70. XX w narodziła się idea tworzenia parków krajobrazowych, Załęczański był w pierwszej trójce nowopowstałych (1978 r). Obejmuje przełomowy, 40 kilometrowy, najbardziej malowniczy odcinek rzeki Warty. Ludzi tutaj niewiele, za to lasów pod dostatkiem. Pięknie jest wszędzie, lecz najwięcej atrakcji znajduje się w okolicach wsi…

Bobrowniki

Na drugim brzegu Warty wznosi się góra Zelce. Wysoka, rozległa i, jak na standardy Parku Załęczańskiego, nieźle oznakowana (szlaki czerwony i niebieski). Ze względu na swoją unikalność objęta ochroną w rezerwacie przyrody nieożywionej Węże. Na szczycie widać odsłonięte skałki wapienne, tutaj naprawdę można poczuć się jak na Jurze. Kiedyś była też wieża widokowa oraz dostępne jaskinie. Niestety, wieża wiele lat temu rozpadła się ze starości, a wejścia do wszystkich 10 jaskiń zamknięto. Sama góra jest bardzo malownicza, lecz szkoda, że aż tak zaniedbana turystycznie.

Miłośnicy jaskiń mogą podążyć niebieskim szlakiem na południe i za miejscowością Draby odszukać jaskinię Ewy (nie mam pojęcia czy nadal jest dostępna). Kilka kilometrów dalej, w obrębie Krzemiennej Góry, znajduje się kolejny system jaskiń zwanych Szachownica. Obecnie rezerwat przyrody i liczna kolonia nietoperzy. Eksplorację jaskiń osobiście odradzam, są bardzo niestabilne, zdarzały się oberwania stropów!

Na tym samym brzegu Warty, co Bobrowniki, wśród pobliskich lasów kryje się kolejny ostaniec – Góra Św. Genowefy. Swoim kształtem nieco przypomina czaszkę. Legenda głosi, że pewien bogaty dziedzic, dobiegający wieku więcej niż słusznego, pojął za żonę urodziwą i młodziutką Genowefę. Chorobliwie zazdrosny mąż wszędzie wietrzył zdradę. Wreszcie pewnej zimnej i deszczowej nocy wygnał z domu Genowefę wraz z jej malutkim dzieckiem. Biedna dziewczyna znalazła schronienie w niewielkiej grocie mieszczącej się u stóp skały. Zazdrość, którą niektórzy łączą z miłością, jest wyłącznie obrzydliwą chorobą duszy.

Dokładnie po drugiej stronie rzeki, jak twierdzą źródła pisane, znajduje się kolejny ostaniec, zwany górą Wapiennik. Zjawisko z gatunku mitologicznych. Szukałem go wielokrotnie, przemierzając wszelkie możliwe ścieżki. Bezskutecznie. Nie widziałem też żadnego zdjęcia i mam poważne wątpliwości, czy naprawdę istnieje…

Coś dla geografa, czyli zjawiska krasowe…

…związane z oddziaływaniem wody na skały wapienne. W terenie można doświadczyć, co się kryje pod osobliwymi nazwami ponor i wywierzysko. Praktycznej lekcji udzieli Sucha Struga, która w okolicach wsi Lisowice Kolonia nagle zapada się pod ziemię (ponor), by objawić się kilka kilometrów dalej (wywierzysko) w okolicach Działoszyna, gdzie wpada do Warty. Komu mało, niech wybierze się w okolice Tronin i Starej Wsi, tam będzie miał niepowtarzalną okazję napawać się widokiem jedynych na Jurze pulsujących źródeł terasowych. Z jakiegoś powodu nazywane są Granatowymi, chociaż ja nie potrafiłem dostrzec tej barwy. Cóż, jestem facetem i nie znam się na kolorach.

I coś dla biologa, czyli…

…Żabi Staw, niewielki zbiornik wodny tuż koło wsi Bobrowniki. Samo położenie jest już ciekawe, gdyż znajduje się dość wysoko w stosunku do lustra Warty. Odkryłem go dopiero za drugim pobytem i z miejsca wpadłem w zachwyt. Staw jak, staw, lecz koncert, którego można wysłuchać, pozostawia niezapomniane wrażenia! Rechot żab i ropuch został rozpisany na wiele głosów. W tle doskonale słychać buczenie kumaków nizinnych. Trzeba tylko zachować ciszę i się delektować.

Załęczański Park Krajobrazowy, to wapienniki i kamieniołomy

Tam gdzie był wapień, tam powstawały prymitywne piece wapienne, zwane wapiennikami. Niegdyś pomiędzy Działoszynem, a Bobrownikami było ich całe mnóstwo. Niestety znakomita większość pieców rozpadła się ze starości. Ocalał jeden w okolicach wsi Lisowice, lecz stan dewastacji wskazuje, że i jego dni są policzone. Szkoda. W przeciwieństwie do wapienników, niektóre kamieniołomy nadal są eksploatowane, warto poszukać ich w pobliżu wspomnianych Lisowic.

Załęczański Park Krajobrazowy – gdzie jeszcze pojechać?

Oprócz Bobrownik polecam rejony położone pomiędzy wsiami Kamion, Toporów i Przywóz, oraz okolice Załęcza Wielkiego.

Przywóz, Kamion i Toporów, to trzy blisko siebie położone miejscowości wypoczynkowe. Kamion upodobał sobie znany artysta Jerzy Duda-Gracz. Przez wiele lat organizował we wsi plenery plastyczne Gdzieś w środku Polski. W Toporowie, w niezbyt urodziwym kościele św. Franciszka, w prezbiterium wisi ogromny awangardowy obraz (25 m²) Dudy-Gracza przedstawiający Przemienie Pańskie. Przyciąga turystów, lecz prawdopodobnie nie trafia w gusta miejscowego proboszcza, który próbuje malowidło chociaż częściowo przysłonić odpustowo-jarmarcznymi dewocjonaliami.

Kto czuje niedosyt wędrówek po Jurze Wieluńskie, może podążyć za znakami czarnego szlaku pieszego ku pochodzącym z II-IV w n.e. Kurhanom Książęcymh w Przywozie. Niepozorne pagórki porośnięte brzeziną jeszcze do niedawna kryły wartościowy skarb – naczynia z epoki rzymskiej oraz złotą i srebrną biżuterię.

Znalezienie kwatery w obrębie Załęczańskiego Parku nastręcza wiele trudności. Noclegów należy szukać w okolicach Kępowizny i Załęcza Wielkiego. Najsłynniejszym ośrodkiem, malowniczo usytuowanym wśród lasów tuż nad brzegiem Warty, jest należący do ZHP Nadwarciański Gród. W pobliżu kilka ładnych, piaszczystych plaż.

Załęczański Park Krajobrazowy – podsumowanie

O urodzie Jury Wieluńskiej decyduje głównie przyroda i zróżnicowane ukształtowanie terenu. Zachwyceni pobytem będą grzybiarze, wędkarze oraz rowerzyści, a także wszyscy, którzy od wypoczynku oczekują ciszy, spokoju i kontaktu z nieskażoną przyrodą. Moi znajomi wspominają kilkudniowy rajd rowerowy, który przed laty dla nich zorganizowałem w Załęczańskim Parku, jako jeden z najpiękniejszych wyjazdów. Polecam też spływ kajakowy przełomowym odcinkiem Warty. Nadaje się dla początkujących, a jedyne utrudniania mogą stanowić mielizny, które pojawiają się w nurcie rzeki, gdy lato jest zbyt upalne. Ostatnio, w ramach projektu unijnego, wszystkie tzw. wiejskie kąpieliska zostały wyposażone w przestronne wiaty oraz inne biwakowe udogodnienia Niestety, aby nie było zbyt różowo, wszędzie też zagościły tablice z zakazem kąpieli. Cóż, polscy urzędnicy nigdy nie grzeszyli nadmiarem wyobraźni, nie wspominając o inteligencji.

W moim osobisty rankingu Jura Wieluńska zajmuje pierwsze miejsce na liście atrakcji województwa łódzkiego, ex equo z okolicami Przedborza (pisałem już o nich wcześniej)