Blog

Od czasu do czasu moje szlaki kajakarskie przecinają się z grupą popularnie zwaną „krewni i znajomi królika”. Pływam z nimi rzadko, raz na kilka lat. Częściej nie dałbym rady, ze względu na władające grupą dwa żywioły – chaos i improwizację. Zazwyczaj takie przedsięwzięcia kończą się, zanim się zaczną. Od każdej reguły zdarzają się wyjątki, a „krewni i znajomi królika” są permanentnym wyjątkiem. Rzeka Gwda obnażyła wszystkie zalety i wady grupy, a jednocześnie była jednym z najfajniejszych spływów, w jakim uczestniczyłem…

Rzeka Gwda – opis uczestnika

GWDA to rzeka inna niż Wisła,

nad rzeką tą stoi ów Staszic Stanisław

Podśpiewywał codziennie Michał, miłośnik wegetarianizmu, którego posiłki składały się wyłącznie z chleba obficie polanego keczupem. Jego wegetarianizm polegał na tym, że nie jadał warzyw, nie mógł znieść – jak twierdził –mordowania sałaty, szczypiorku, brokułów czy też ogórków.

Gwda jest ładną rzeką i jedną z niewielu w Polsce, na której nie spotkaliśmy żadnego innego spływu. Zjawisko niesłychane w czasach, gdy wszelkie dostępne wody opanowały tłumy rodaków w kajakach, zazwyczaj pijanych rodaków…

Najładniejszy, chociaż często pomijany przez spływy, odcinek prowadzi między jeziorami Studnica a Wielimie. Rzeka jest tutaj prawie niezmieniona przez człowieka, niemal dzika. Powalone drzewa wymagają pewnej wprawy od kajakarza, przez co trasa jest ciekawsza. Potem Gwda traci dużo ze swojego pierwotnego uroku, chociaż nadal jest godna polecenia. Do pływania zniechęca ponadprzeciętna ilość elektrowni – kajaki trzeba przenosić lądem, niekiedy bardzo daleko.

Rzeka Gwda – opis z przewodnika

Zupełnie inaczej Gwdę postrzega autor przewodnika kajakowego. Barwne i soczyste opisy przyrody, mogą iść w konkury z twórczością samej Orzeszkowej.

„Rzeka dziarsko unosi kajak” i płynie „uroczym zadrzewionym odcinkiem”. Lecz trzeba zachować czujność, ponieważ „kilka mocniejszych pociągnięć wiosłem i do uszu dochodzi szum kotłującej się wody”. Za chwilę oczom kajakarza ukaże się jaz „najeżony głazami” który stanowi „wyzwanie dla spragnionych emocji wodniaków”. Wreszcie kajakarz trafia na jezioro Wielimie. Bywa ono groźne ze względu na wysoką falę, „która niejednokrotnie harcowała z wodniakami, dając zatrudnienie służbom ratowniczym z pobliskiego Szczecinka”. Na szczęście na końcu jeziora jest „posadowiona piaszczysta plaża. Ładna i kusząca soczystą zielenią łączka, zachęca aby się tu zatrzymać na dłużej lub po trudach zmagań z jeziorem sporządzić skromny turystyczny posiłek”.

Jednak nasz spływ nie miał wiele wspólnego z poezją, a raczej z prozą życia. Tą prozą próbowała zarządzać:

Matka Spływu

Matką Spływu bezapelacyjnie była Usia. Bez jej udziału wiele barwnych historii „krewnych i znajomych królika”, nigdy by się nie wydarzyło. Usia troszczyła się o zaopatrzenie oraz organizację wspólnych posiłków dla grupy liczącej niekiedy 30 i więcej osób. Do wszystkiego podchodziła zbyt emocjonalnie i zdecydowanie nadopiekuńczo… jak to matka.

Życie towarzyskie na spływach „krewnych i znajomych królika” toczyło się wokół ogniska, nad którym w ogromnym kotle gotował się obiad, a w mniejszym garze bulgotała woda na herbatę.

Codziennie jeden z wyznaczonych kajakarzy płynął w towarzystwie kotła, codziennie inny, ponieważ zmiana była wpisana w na stałe w życie grupy „krewnych i znajomych królika”. Tak samo codziennie spływowicze byli dobierani w pary, które miały płynąć ze sobą w kajaku. Oczywiście łączeniem par zajmowała się Matka Spływu…

Łączenie w pary

Nikt nie wiedział z kim popłynie następnego dnia. Usia zaczynała kojarzenie par już od samego rana, ale wszechobecny chaos i zmiana, nieustannie mieszały jej szyki:

• Przecież nie mogę posadzić pierwszaków razem – tłumaczyła Usia, nazywając pierwszakami tych, którzy po raz pierwszy pojawili się na spływie – nie dadzą rady. Dlatego Zojka popłynie dzisiaj z Michałem, Edzia z Samcem Alfa, Judyta, hmmm…, z kim Judyta? Może z Moniką?

Po 15 minutach okazuje się, że jednak Michał płynie z Anią, Zojka z Klamką, a Judyta? No właśnie z kim płynie Judyta? Może z Waldim? Do tego podziału też nie należało się zbytnio przywiązywać, bo i tak ostateczna decyzja zapadała dopiero tuż przed spuszczeniem kajaków na wodę.

Nieudane „Neronienie”

Aby spływ można było uznać za udany, musi zawierać jeden dzień „Neronienia”. Dzień, podczas którego się nie płynie, tylko leży leniwie przed namiotem, ucztując niczym sam cesarz Neron. Taki dzień był zaplanowany nad jeziorem Wielimie. Gdy dopłynęliśmy, okazało się, że wprawdzie piaszczysta plaża wygląda zachęcająco, jednak woda swoim wyglądem i zapachem odstraszała. Na dodatek zza pobliskich krzaków dobiegały okrzyki zwiastujące stan znacznej nietrzeźwości właścicieli głosów oraz ryczące disco polo dobywające się z głośnika o znacznej ilości watów. Całość pejzażu dopełniał tłum kłębiący się przy niedalekim pomoście. Głośny, niezbyt trzeźwy i używający słownictwa. Nie była to recytacja poezji Szymborskiej czy Miłosza.

Nie mieliśmy wyjścia, jedną noc musieliśmy spędzić w tych niepięknych okolicznościach przyrody. Na szczęście zdecydowana większość plażowiczów zbierała się na noc do domów, pozostali tylko nieliczni. I dwóch przedstawicieli nielicznych po zmroku zajechało samochodem pod nasze namioty:

– Przepraszam bardzo, ale czy możecie nam pożyszyszyć kajaka? – rozległo się mocno bełkotliwe zapytanie od strony kierowcy.

– Zapłaszimy za to – dodał jego towarzysz, samym oddechem upijając wszystkie komary w okolicy.

– My sami pożyczyliśmy i nie możemy pożyczać dalej – odparła Usia

– Ale tylko na chwyleszkę…

– Zapłaszymy wam – nie ustępowali

– Naprawdę nie możemy! – cierpliwie tłumaczyła Usia.

– A może wiecie, gdże tu moszna pożyszyć kajaki?

– Niedaleko stąd widzieliśmy wypożyczalnię…

– Niedaleko, to znaszy gdże?

– Kilometr, najwyżej dwa…

– Ale czeba wyjeszczać na główną?

– Trzeba

– A to nie, nie, nie.

– Może jednak poszyszycie? Tylko na godżinkę?

– Naprawdę nie możemy.

– Ale my obieczujemy, sze oddamy. Moszecie popłynącz z nami.

Jeszcze przez jakiś czas namawiali, ale pozostaliśmy nieugięci. Więc się grzecznie pożegnali i odjechali nie czyniąc żadnych szkód po drodze.

Nadawanie pseudonimów

Matka Spływu nie tylko karmiła swoich podopiecznych, łączyła w pary, ale też nadawała ksywki. Bardzo adekwatne ksywki. Marcin, nasz kolega z Irlandii, został nazwany Wielebną Palmą. Rzeczywiście z wyglądu przypominał wielebnego, ale dlaczego Palma? Podobno jeden z uczestników obserwując wysoce oryginalne zachowanie Marcina (na spływach „krewnych i znajomych królika”, ciężko spotkać ludzi nie oryginalnych) ze zdumieniem w oczach zapytał Usię:

– Skąd ty taką palmę wytrzasnęłaś?!!

Dzięki Usi zostałem Hegemonem, czyli tym, który sprawia, że spływ płynie także do przodu, a nie wyłącznie do barów i sklepów. Na pytania zadawane przez uczestników spływu:

– To gdzie dzisiaj płyniemy?

Usia niezmiennie odpowiada

– Tam, gdzie Hegemon.

Jeżeli odcinek jest zbyt długi lub zbyt męczący, to jest to oczywiście wina Hegemona. Ktoś musi być tym złym, a najlepiej do tej roli nadaje się Hegemon

Podgaje sprzed lat

Gdy w grupie zapanowała czarna rozpacz po nieudanym „neronieniu”, pocieszałem, że za dwa dni dotrzemy na piękny biwak nad jeziorem Podgaje. Zapamiętałem to miejsce sprzed kilkunastu lat, jako najładniejsze na cały szlaku Gwdy oraz z powodu… surrealistycznej instalacji. Z połączenia dwóch namiotów powstała konstrukcja, której nie powstydziłby się ani Salvadore Dali, ani Władysław Hasior. Owo dzieło sztuki stworzyła i zasiedlała czwórka nastolatków. Dwaj chłopcy zajmowali się podglądaniem dziewcząt, niesłychanie ekscytując się tym, co udało im się podpatrzeć:

– Ty, cycka widziałem, naprawdę cycka widziałem! – przez pół dnia gorączkował się jeden z nich

Całe towarzystwo krótko przy pysku trzymało hoże i potężne dziewczę, które niczym Jagienka z Krzyżaków, tyłkiem mogło tłuc orzechy. Wydawała reszcie krótkie, acz treściwe polecenia:

– Kto nie przyniesie wody, ten dzisiaj nie żre obiadu!

Polecenia, niczym rozkazy, były spełniane bez szemrania i od ręki

„Neronienie” na Podgajach

Gdy dopłynęliśmy, okazało się, że zarówno po surrealistycznym namiocie, jak i polu biwakowym pozostało jedynie wspomnienie. Zostaliśmy też poinformowani, że leśniczy bywa tutaj codziennie i tym mniej zorientowanym, co odważą się postawić namiot, z lubością serwuje mandaty. Takie typowo polskie podejście – zlikwidować coś sensownego, by potem móc się wyżyć w karaniu.

Uratowała nas kierowniczka pobliskiej stanicy harcerskiej, pozwalając nie tylko na rozbicie namiotów i rozpalenie ogniska, ale także na korzystanie z pryszniców z ciepłą wodą. Już na samym początku nasze dziewczęta zaprzyjaźniły się z dwoma młodymi intendentami ze stanicy. Oni podrzucili je samochodem do sklepu, one ich zaprosiły do nas na ognisko. Chłopcy zapewne mieli nadzieję na coś więcej, niż zwykłą wymianę uprzejmości, składali propozycje wieczornego spaceru na pomost nad jeziorem i oglądanie gwiazd. Potem miał być wieczór przy świecach w lokalnej kotłowni. Dziewczęta nie wykazały entuzjazmu…

Z intendentami na ognisko przybył miejscowy Ratownik. Człowiek, który mimo młodego wieku, z niejednej opresji wyszedł obronną ręką. Swoimi bohaterskimi opowieściami lubił się dzielić z otoczeniem, jednak otoczenie nie zawsze chciało słuchać i podziwiać należycie. W naszej grupie znalazł wdzięcznego słuchacza w osobie Matki Spływu. Z nieukrywanym przerażeniem malującym się na twarzy Usia chłonęła historie o trudach i znojach, jakie czyhają na kajakarzy na dalszym odcinku Gwdy, a w szczególności na jeziorze Jastrowie. Ratownik malowniczo opisał straszliwe wiatry, które potrafią nierozważnych śmiałków zapędzić nie tam gdzie zamierzali popłynąć, a niektórych nawet potopić. Pochwalił się bohaterską walką, jaką stoczył z falami, wiatrem i niefrasobliwością towarzyszy, których przemokniętych i przerażonych musiał szukać po całym zalewie. Jego historia skończyła się happy endem, ale, jak ostrzegał, nie zawsze tak się zdarza, bo nie każdy ma tak bohaterskiego ratownika w zespole.

Królowa dramatów

Opowieści o wichurach i burzach budziły atawistyczne lęki Matki Spływu, zwanej też nie bez przyczyny Królową Dramatów. Nieustannie obawiała się najgorszego, zamartwiała się na zapas. Scenariusze możliwych tragedii tworzyła z rozmachem godnym pióra Szekspira. Gdyby wielki dramaturg spotkał Usię, najprawdopodobniej błagałby o korepetycje. Obudzić strach w Usi było niezwykle łatwo, uspokoić ją, prawie niemożliwe.

– Wiecie co pan ratownik powiedział!? – relacjonowała następnego dnia rano – Musimy niesamowicie uważać, bo na tym jeziorze mogą się trafić straszne wiatry. Wtedy nie wolno na nic się oglądać, tylko uciekać do brzegu, bo inaczej się potopimy!

Następnie z rozwianym włosem biegła nad brzeg, by wypatrywać zagrożenia na błękitnym niebie.

– Hegemonie, nie wydaje ci się, że te chmury nad jeziorem są jakieś duże? Przedtem były chyba mniejsze? Może to niebezpiecznie wypływać?

Nie czekając na odpowiedź wracała na swoje stanowisko obserwacyjne.

– Tomi! – po 15 minutach usłyszałem, jak nagabuje kolejnego uczestnika spływu – Nie sądzisz, że te chmury są bardzo groźne? Strasznie się boję, że przyjdzie ta wielka fala i wszyscy się potopimy!

Szczęśliwe zakończenie

Pływanie kajakiem po jeziorze w czasie burzowej pogody nie jest czynnością rozsądną. Bardzo łatwo o wywrotkę, jednak nigdy na spływach z „krewnymi i znajomymi Królika” nie doświadczyliśmy takiej pogody. Czasami zmoczył nas deszcz, czasami ktoś się zderzył z gałęzią, czy wypadł do wody przez własną nieudolność lub głupotę. Nie posiadam więc w zapasie dramatycznych historii, którą potem niczym ratownik mógłbym snuć przy ognisku, w skrytości ducha ciesząc się widokiem przerażanie malującego się na twarzach słuchaczy. Brakuje mi mocnego akcentu aby zakończyć tę opowieść. Na jeziorze nie pojawił się nawet cień fali i na ostatni biwak dopłynęliśmy bez żadnych wartych uwagi przygód. Pozostało nam jedynie pakowanie i powrót do domu. I marzenia, że za rok, najdalej za dwa, spotkamy się na kolejnej rzece…