Blog

Zainspirował mnie ten widok. Sięgnąłem po aparat. Chwilę szukałem dobrego kadru, zanim nacisnąłem spust migawki. Gdy przymierzałem się do kolejnego zdjęcia, gdzieś z dołu dobiegły mnie ściszone głosy.

– Ty, słuchaj, co ten pan robi?

– Chyba zwiedza…

– Zwiedza??? Tutaj?!

Trzech małych chłopców obserwowało mnie z wyraźnym zaciekawieniem. Widać nieczęsto turyści zapuszczają się w zaułki niezbyt reprezentacyjnej części Ornety.

Co ciekawego na Warmii? Po pierwsze Orneta

Lubię oglądać nie tylko odpicowane specjalnie dla turystów zabytki, ale powłóczyć się po mniej zadbanych uliczkach z dala od centrum. Trafiam wtedy do miejsc, którymi miasta nie chcą się chwalić, a i przyjezdni się tam nie zapuszczają. Tych ciekawskich chłopców spotkałem, gdy szukałem dobrego punktu widokowego, z którego mógłbym uwiecznić na fotografii monumentalną bryłę gotyckiego kościoła św. Jana Chrzciciela. W centrum zbyt ciasna zabudowa nie pozwalała na wykonanie dobrego zdjęcia.

Ornetę nazywają średniowieczną perłą Warmii. Przechadzając się pomiędzy kamienicami odniosłem wrażenie, że to taki trochę zaniedbany klejnot. Szczerze mówiąc, zaniedbanie dodaje Ornecie autentyczności, nie wygląda niczym skansen.

Najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem Ornety jest średniowieczny ratusz z najstarszym na Warmii dzwonem. Przed wiekami w podziemiach ratusza zagnieździł się paskudny smok. Żywił się zarówno ludźmi, jak i zwierzętami gospodarskimi, w zależności co mu podeszło pod paszczę. Wielu śmiałków starało się ukatrupić gada, ale wszystkie próby kończyły się tragicznie. Aż pewnego dnia pojawił się rycerz, który jednym pchnięciem kopii położył smoka na miejscu. Kim był? Nikt nie wie, bo zaraz po dokonaniu bohaterskiego czynu odjechał w siną dal. Pewnie dlatego w herbie Ornety nie zobaczymy facjaty rycerza-wybawiciela tylko podobiznę smoka.

Klasztor na uboczu

Zanim przespacerowałem się ulicami Ornety, wpierw odwiedziłem znajdujący się na jej obrzeżach klasztor. Można go pomylić z tym ze Świętej Lipki. Nic dziwnego. Klasztor w Krośnie został wzniesiony w niemal identycznym stylu. Natomiast zupełnie różna jest popularność obu świątyń. Do Świętej Lipki ciągną tłumy turystów i pielgrzymów, a w Krośnie na nielicznych przyjezdnych czeka spokój i wszechobecna cisza.

Do Krosna niełatwo trafić. Jadąc od strony Lidzbarka Warmińskiego musimy wjechać do Ornety, by po chwili skręcić w prawo w malownicza, krętą i wąską szosę. Zabudowań klasztornych nie sposób przegapić. Auto można zostawić na pustym parkingu i dalej przespacerować się wokół murów klasztornych.

Dlaczego potężny klasztor powstał w malutkiej miejscowości, praktycznie na pustkowiu? Podobno w tym miejscu z pobliskiej rzeki wyłowiono figurę Matki Boskiej. Dla upamiętnienia wydarzenia początkowo wzniesiono drewnianą kaplicę, by po latach postawić na jej miejscu ten niemały klasztor. Niestety, cudowna figurka zniknęła w czasie zawieruchy II wojny światowej.

Barokowe wnętrze kościoła nie zrobiło na mnie wielkiego wrażenia – większość polskich świątyń ma barokowe lub nawiązujące do baroku wyposażenie. Natomiast polecam spacer okalającymi świątynię krużgankami.

Co ciekawego na Warmii? Przystanek drugi – Dobre Miasto

Do Dobrego Miasta dotarłem drogą wodną podczas kajakowego spływu po rzece Łynie. Już z daleka widać wieżę gotyckiego kościoła Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Wyrastająca ponad bagnistymi łąkami bryła świątyni wydaje się ogromną budowlą i tak jest w rzeczywistości, gdyż jest to drugi co do wielkości kościół na Warmii.

Jeżeli chcecie zobaczyć i sfotografować kościół w pełnej krasie, to polecam nową przystań kajakową na Łynie. Jest to miejsce nie tylko przyjazne kajakarzom, ale też świetny teren spacerowy z ławkami, ścieżkami i romantycznym mostkiem przerzuconym przez rzekę.

Z dawnej średniowiecznej zabudowy Dobrego Miasta ostał się jeszcze fragmenty murów obronnych z Basztą Bocianią. Najbliższe otoczenie baszty odrestaurowano i uporządkowano. W czterech zabytkowych kamienicach przy ulicy Sowińskiego utworzono Skansen Miejski. Bardzo ciekawa inicjatywa. Mieszczą się tu zakłady rzemieślnicze z początków XX wieku: szewc, krawiec, piekarz, fryzjer oraz fotograf. Co ciekawe – wszystko można zwiedzać za darmo.

Niestety, Dobre Miasto ma też swoją ciemną stronę. Miejsce, gdzie woduje się kajaki, tuż za młynem, przypomina slumsowisko i żulernię. Schody wiodące do rzeki usłane są śmieciami, głównie szkłem po potłuczonych butelkach. Widać, że tym brudem od lat nikt się nie interesuje. Ogromny kontrast w porównaniu z leżącą kilka kroków dalej zadbaną przystanią kajakową. Czy naprawdę budżet miasta zostałby poważnie nadszarpnięty, gdyby chociaż raz w tygodniu ktoś ten syf posprzątał?

Zaciekawił mnie też blaszany pomnik volkswagena garbusa umieszczony nad niedziałającą fontanną. Wiem, że miejscowość słynęła niegdyś ze zlotów „garbusów”. Niestety, pomnik, jak i zloty „garbusów” są już nieistniejącą przeszłością…

Co ciekawego na Warmii? Przystanek trzeci – Lidzbark Warmiński

To nie była moja pierwsza wizyta w Lidzbarku. Przed laty prezentował się podobnie jak inne warmińskie miasta – pełne uroku, ale zaniedbane. Dzisiejszy Lidzbark wypiękniał, widać pieniądze oraz pracę włożoną w renowację.

Przez kilka wieków Lidzbark był stolicą i największym miastem na Warmii, więc jest tu więcej zabytków, niż gdziekolwiek indziej. Swoje znaczenie stracił na początku XIX wieku, gdy siedziba biskupów warmińskich została przeniesiona do Olsztyna. Najbardziej we znaki Lidzbarkowi dała się druga wojna światowa. Zniszczonego miasta w znacznej części nie odbudowano. Na szczęście zachowały się najciekawsze obiekty, takie jak zamek biskupów warmińskich.

Latem przed zamkiem kłębią się tłumy turystów. Wstęp na teren warowni jest płatny. W cenie biletu można przejść się krużgankami i zwiedzić sale muzealne. Więcej informacji na stronie zamku

Oprócz zamku biskupiego, nie sposób przegapić gotyckiej kolegiaty św. Piotra i Pawła. Z gotyckich zabytków na uwagę zasługuje też Wysoka Brama. Jedyna z trzech bram (a właściwie przedbramie), która ocalała z zawieruchy dziejowej. Warto przespacerować się wokół zabytkowych domów położonych w samym centrum Lidzbarka, można też zamówić rejs stateczkiem po Łynie.

Zabudowa Lidzbarka, jak i innych warmińskich miast, jest murowana. Praktycznie nie spotyka się obiektów drewnianych. Dlatego zadziwia drewniana cerkiew pod wezwaniem św. Piotra i Pawła mieszcząca się w pobliżu Wysokiej Bramy. Mimo, że budynek świątyni jest naprawdę unikalny, często nie jest wymieniany w spisach zabytków Lidzbarka.

Co ciekawego na Warmii? Podsumowanie

Orneta, Dobre Miasto i Lidzbark Warmiński, to trzy nieduże miejscowość leżące w bliskiej odległości od siebie nawzajem. Praktycznie można je zobaczyć w ciągu jednego dnia, jednak będzie to dość wyczerpujące zwiedzanie. Sugeruję, aby poświęcić im cały weekend.

Wszystkie trzy miasta są w jakimś sensie podobne. Najwięcej do zaoferowania ma Lidzbark – jego wizytówką jest jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich zamków. Ornetę wyróżnia gotycki ratusz, a Dobre Miasto Skansen Miejski. Jednak na mnie największe wrażenie zrobił mało znany, położony na uboczu klasztor w Krośnie. Nie od dzisiaj wiadomo, że jestem niepoprawnym miłośnikiem miejsc poza utartymi szlakami.